Anthony Quinn (1915-2001), figurë e shquar e aktrimit botëror!

0
477

Anthony Quinn ose me emrin origjinal Manuel Antonio Rodolfo Quinn Oaxaca.
Aktor meksikan-amerikan me nje karriere te gjate interpretimi pervecse asaj ne Hollivud edhe ne arenen nderkombetare.

Lindi më 21 prill 1915, në Chihuahua, Meksikë, gjatë Revolucionit Meksikan nga Manuela “Nellie” (e mbilindur Oaxaca) dhe Francisco “Frank” Quinn.

Thuhej se babai i tij Frank Quinn lishte djali i nje imigranti irlandez nga County Cork dhe nga nena meksikane. Frank thuhet gjithashtu se mori pjese me revolucionarin meksikan Pancho Villa, e më pas u zhvendos në lagjen Lindore të Los Anxhelosit të City Terrace duke u bere ndihmës kameraman në një studio filmi.

Mirepo në autobiografinë e Quinn, “The Original Sin: A” Autoportret nga Anthony Quinn, ai mohoi të ishte djali i një “aventurieri irlandez” dhe ia atribuoi atë përrallë publicistëve të Hollivudit. Quinn më vonë tha se ai nuk u pranua në Meksikë për shkak të mbiemrit të tij.

Qe kur ishte gjashtë vjeç, ndoqi mesimet ne një kishë katolike dhe madje mendoi të bëhej prift, por në moshën 11-vjeçare, u bashkua me “Pentekostalët” në Kishën Ndërkombëtare të Ungjillit”, e cila u themelua dhe drejtohej nga predikuesja ungjillore Aimee Semple. McPherson.
Quinn u rrit fillimisht në El Paso, Teksas, dhe më vonë në lindjen e Los Anxhelosit dhe në zonën e Echo Park po në Los Anxhelos, Kaliforni. Ai ndoqi shkollën fillore të rrugës Hammel, shkollën e mesme Belvedere Junior, shkollën e mesme Politeknike dhe shkollën e mesme Belmont në Los Anxhelos, me lojtarin e ardhshëm të bejsbollit dhe yllin John Beradino, por u largua para se të diplomohej.

Në qershor 1987, Tucson High School në Arizona iu dha atij një diplomë nderi të shkollës së mesme. Ndersa ishte akoma i ri, Quinn ushtronte boksin profesionalisht për të fituar para, më pas studioi art dhe arkitekturë nën Frank Lloyd Wright në rezidencën e stilistit në Arizona dhe studion e tij në Wisconsin, Taliesin.

Te dy burrat u bënë miq. Kur nje dite Quinn tha se ishte tërhequr nga aktrimi, Wright e inkurajoi atë. Quinn tha mikut te tij se i ishin ofruar 800 dollarë në javë nga një studio filmi dhe nuk dinte çfarë të bënte. Wright iu përgjigj, “Merre, mos ngurro, nuk do të bësh kurrë kaq shumë para` me mua.” Megjithate gjatë një interviste të vitit 1999 në shfaqjet private me Robert Osborne, Quinn tha se kontrata ishte për vetëm 300 dollarë në javë.

Pas një kohe të shkurtër në skenë, Quinn filloi karrierën e tij filmike duke interpretuar role personazhesh në filmat e vitit 1936 si “The Plainsman” (si një indian Cheyenne pas humbjes së Custer me Gary Cooper), “Parole” (në të cilin ai bëri debutimin e tij) dhe “Rruga e Qumështit”.

Interpretoi fillimisht role keqbërësish “etnikë” në filmat e “Paramount” si “Dangerous to Know” (1938) me Anna May Wong dhe “Road to Marocco” me Bing Crosby dhe Bob Hope, “They Died with their Boots On” me Errol Flynn.

Një përparim në karrierën e tij ndodhi në vitin 1941, kur mori një ofertë për të luajtur një matador në filmin “Blood and Sand” me temën e demave me aktoret Tyrone Power dhe Rita Hayworth. Në vitin 1942, Quinn luajti së bashku me Power në një tjetër sukses kritik dhe financiar, aventurën rrëqethëse “The Black Swan”. Në vitin 1943, ai pati një rol në Western “The Ox-Bow Incident”, i nominuar për Oscar. Interpretoi gjithashtu në “Sinbad the Sailor” (1947) me Douglas Fairbanks, Jr. dhe Maureen O’Hara.

Deri në vitin 1947, Quinn ishte shfaqur në më shumë se 50 filma dhe kishte luajtur një sërë personazhesh, duke përfshirë indianët, donatorët e mafies, shefat Havai, luftëtarët filipinas të lirisë, guerilët kinezë dhe sheikët arabë. Ai u kthye në teatër, duke zëvendësuar Marlon Brandon ne rolin e Stanley Kowalski në një tramvaj me emrin “Dëshira në Broadway”. Në vitin 1947, ai u bë një qytetar i natyralizuar i Shteteve të Bashkuara.

Rikthehet në Hollivud në fillim të viteve 1950 duke u përfshire në një seri aventurash , si “Maska e Hakmarrësit” (1951). Ai e forcoi pozicionin e tij si një nga aktorët kryesorë të Hollivudit në “Viva Zapata” të Elia Kazan! (1952), përballë Marlon Brandos. Performanca e Quinn-it si vëllai i Zapata-s i dha atij një Oscar për aktorin më të mirë dytësor, ndërsa Brando humbi Oscarin për aktorin më të mirë ndaj Gary Cooper në “High Noon”.
Quinn mbahet si meksikano-amerikani i parë që fitoi një çmim Academy Awards.

Karriera e tij e gjate dhe e suksesshme do te vazhdoje ne periudhat kohore 1953-1959 ne arenen nderkombetare. Me 1959 do te rikthehet edhe njehere ne Hollywood ku do qendroje deri me 1969. Gjate 1970 – 1979 do te punoje ne television dhe do te realizoje me vone filma te tjere. Nga 1980 – 1994 do te jete periudha permbyllese e karrieres se tij.

I njohur më mirë me emrin e tij skenik Anthony Quinn, dallohej për portretizimin e personazheve e karaktereve te ndryshme , si pasionantë “të shënuar nga një burrëri brutale dhe elementare” në shumë filma të vlerësuar nga kritika si në Hollywood ashtu edhe jashtë saj.

Filmat e tij më te njohur përfshijnë “La Strada”, “The Guns of Navarone”, “Guns for San Sebastian”, “Lawrence of Arabia”, “The Shoes of the Fisherman”, “The Message”, “Lion of the Desert”, dhe “Jungle Fever”. Ai gjithashtu kishte një rol titullar të nominuar për Oscar në “Zorba the Greek”.

Quinn fitoi dy here çmimin Oscar për aktorin më të mirë dytësor: “Viva Zapata”! në 1952 dhe “Lust for Life” në 1956. Përveç kësaj, ai mori dy nominime për çmimin Oscar në kategorinë “Aktori më i Mirë Kryesor”, së bashku me pesë nominime për “Golden Globe” dhe dy nominime për çmimin BAFTA.

Në vitin 1987, ai u nderua me çmimin “Golden Globe” Cecil B. DeMille Lifetime Achievement Award. Nëpërmjet përpjekjeve të tij artistike dhe aktivizmit të të drejtave civile, ai mbetet një figurë kryesore e përfaqësimit latino-amerikan në mediat e Shteteve të Bashkuara.
Spektatori shqiptar e mban mend aktorin ne filmin “Plaku dhe deti” ne vitin 1990 ne rolin e peshkatarit te vjeter, filmi qe u transmetua nga tvsh e kohes.

Quinn i kaloi vitet e tij të fundit në Bristol, Rhode Island. Nderroi jete nga mungesa e frymëmarrjes (për shkak të komplikimeve nga trajtimi me rrezatim për kancerin e mushkërive) më 3 qershor 2001, në Boston, në moshën 86 vjeçare.

Perktheu dhe pershtati per faqen P. Bj.
Ekskluzibiteti ne kete faqe mban daten 29 janar 2023
________________
Kinematografia Shqiptare ne aktivitet qe ne vitin 2013

Follow us:
Blog: https://albaniancinematography.blogspot.com/
Vimeo: Kinematografia Shqiptare (vimeo.com)
Facebook: https://www.facebook.com/ksh.faqjazyrtare
Dailymotion: https://www.dailymotion.com/kinematografiashqiptareartisporti
YouTube: https://www.youtube.com/channel/UCDRYQ5xCyGkfELm3mX8Rhtw

LEAVE A REPLY

Please enter your comment!
Please enter your name here