Zhan Pol Belmondo (1933-2021)
Aktor francez i lidhur fillimisht me “Valën e re” të viteve 1960 dhe një yll i madh i filmit francez për disa dekada qe nga vitet 60-te. Kreditet e tij më të njohura përfshijnë “Breathless” (Pa fryme) – 1960 dhe “That Man from Rio” -1964.
Jean-Paul Belmondo lindi në Neuilly-sur-Seine, më 9 prill 1933. Babai i Belmondos, Paul Belmondo, ishte një skulptor Pied-Noir i lindur në Algjeri me origjinë italiane, prindërit e të cilit ishin siciliane dhe piemonteze.
Nëna e tij, Sara Rainaud-Richard, ishte një piktore. Qe i vogel ishte më i interesuar për sportin sesa për shkollën, duke zhvilluar një interes të veçantë për boksin dhe futbollin. Belmondo bëri debutimin e tij amator të boksit më 10 maj 1949 në Paris kur ai e rrëzoi Rene Desmarais në një raund te vetem. Karriera e boksit e Belmondo ishte e pamposhtur, por e shkurtër. Belmondo ne ate kohe arriti tre fitore radhazi me raundin e parë dhe me K.O nga 1949 në 1950. “Unë u ndala kur fytyra që pashë në pasqyrë filloi të ndryshojë,” do te thote ai më vonë.
Si pjesë e shërbimit të detyrueshëm ushtarak, shërbeu në Algjeri si privat për gjashtë muaj.
Belmondo me vone u be i interesuar për aktrimin. Vitet e tij të fundit të adoleshencës u kaluan në një shkollë private të dramës dhe ai filloi të interpretonte skica komedie në krahina te ndryshme. Keshtu studioi nën kujdesin e Raymond Giraud dhe më pas ndoqi Konservatorin e Arteve Dramatike kur ishte njëzet vjeç. Studioi atje për tre vjet. Ndoshta do të kishte fituar çmimin për aktorin më të mirë, por mori pjesë në një skicë që tallej me shkollën, gjë që ofendoi jurinë; kjo rezultoi në marrjen e tij vetëm të një përmendjeje të nderuar, “e cila gati shkaktoi një trazirë midis shokëve të tij të zemëruar” në gusht 1956, sipas një raporti. Incidenti bëri lajm në faqen e parë.
Karriera e aktrimit e Belmondos filloi siç duhet në vitin 1953, me dy shfaqje në Teatrin de l’Atelier në Paris në “Médée” të Jean Anouilh dhe “Zamore” të Georges Neveux. Belmondo filloi të vizitonte krahinat me miqtë duke përfshirë Annie Girardot dhe Guy Bedos.
Belmondo u shfaq për herë të parë në filmin e shkurter “Moliere” (1956). Roli i tij i parë në film ishte një skenë me Jean-Pierre Cassel në “ On Foot, on Horse, and on Wheels” (1957); megjithatë ai kishte një pjesë më të madhe në vazhdim ne filmin “ A dog, a mouse and a Sputnik” (1958). Pastaj një rol të vogël në komedinë “Be Beautiful But Shut Up” (1958), duke u shfaqur me Alain Delon, i ndjekur nga një rol tjeter si gangster në “Young Gunners” (1958), me regji të Marcel Carné.
Belmondo mbështeti Bourvil dhe Arletty në “Sunday Encounter” (1958). Jean-Luc Godard e drejtoi atë në një film të shkurtër, “Charlotte and Her Boyfriend” (1958), ku zëri i Belmondos u dublua nga Godard pasi Belmondo u rekrutua në ushtri.
Roli i parë kryesor i Belmondos ishte në “Les Copains du dimanche” (1958).
Ai kishte një pjesë në “An Angel on Wheels” (1959) me Romy Schneider pastaj u shfaq në “Web of Passion” (1959) për regjisorin Claude Chabrol.
Belmondo luajti D’Artagnan në “The Three Musketeers” (1959) për televizionin francez.
Rreth kësaj kohe, ai pati një sukses në skenë në Oscar (1958) në Paris, gjë që çoi në lojen e roleve kryesore .
E para prej tyre ishte “Konsideroni të gjitha rreziqet” (1960), një histori gangsterësh me Lino Ventura. E dyta ishte në Jean-Luc Godard’s “Breathless (out bout de souffle, 1960), e cila e bëri atë një figurë kryesore në Valën e re Franceze.
Loja ne filmin “Breathless” (pa fryme) ishte një sukses i madh në Francë dhe jashtë saj dhe e lancoi Belmondon ndërkombëtarisht dhe si fytyra e “Valës së Re” – edhe pse, siç tha ai “nuk e di se çfarë nënkuptojnë” kur njerëzit e përdorën atë term. Sipas fjalëve të The New York Times, kjo bëri që ai të kishte “më shumë detyra aktrimi sesa mund t`i përballojë”.
Me pas vazhduan role dhe interpretime te tjera si “Trapped by Fear” (1960), pastaj filmin italian “Letters By a Novice” (1960). Me Jeanne Moreau dhe regjisorin Peter Brook ai bëri “Seven Days … Seven Nights” (1961) të cilën ai më vonë e quajti “shumë i mërzitshëm”.
Belmondo u shfaq si një gigolo në filmin antologjik “Love and the Frenchwoman” (1960). Pastaj ai bëri dy filma italianë: duke mbështetur Sophia Loren në “Two Women” (1961), si një djalë fshati me syze (“Mund të zhgënjejë ata që më kanë shtypur,” tha Belmondo. “Por aq më mirë”. ), pastaj përballë Claudia Cardinale në “The Lovemakers” (1961).
Two Women and Breathless u panë gjerësisht në Shtetet e Bashkuara dhe Mbretërinë e Bashkuar. Në vitin 1961 The New York Times e quajti atë “aktori i ri më mbresëlënës francez që nga ardhja e të ndjerit Gérard Philipe.”
Ai u ribashkua me Godard për ‘A Woman Is a Woman” (1961) dhe bëri një komedi tjetër antologjike, “Famous Love Affairs” (1961). Më vonë, luajti në filmin filozofik të Jean-Pierre Melville “Léon Morin, Priest” (1961), duke luajtur rolin e një prifti.
Ai ishte një gangster në filmin “A Man Named Rocca” (1962), më pas pati një goditje masive me rrokullisësin “Cartouche” (1962), të drejtuar nga Philippe de Broca.
Gjithashtu i njohur ishte edhe filmi “A Monkey in Winter” (1962), një komedi ku ai dhe Jean Gabin luanin te alkoolizuarit.
Belmondo vazhdoi te kishte një shfaqje në komedinë italiane “Dita më e shkurtër” (1962). Regjisori François Truffaut donte që Belmondo të luante rolin kryesor në një përshtatje të “Fahrenheit 451”. Kjo nuk ndodhi (filmi u bë disa vjet më vonë me Oskar Werner); në vend të kësaj Belmondo bëri dy filma me Jean-Pierre Melville: filmin kriminal noir “The Fingerman (Le Doulos, 1963) dhe “Magnet of Doom” (1963).
Duhet cituar gjithashtu qe ai se bashku luajti me Gina Lollobrigida në “Mad Sea” (1963) dhe u shfaq në një antologji tjetër komike, “Sweet and Sour” (1963). Kishte disa polemika kur ai u arrestua për fyerjen e një polici, e kur polici u akuzua për sulmin ndaj Belmondos.
Banan Peel (1963), me Jeanne Moreau, ishte një komedi popullore. Edhe më i suksesshëm ishte filmi aksion -aventurë “That Man from Rio” (1964), e drejtuar nga Philippe de Broca – një goditje masive në Francë, dhe e njohur gjithashtu jashtë shtetit.
Një profil i vitit 1965 e krahasoi atë me Humphrey Bogart dhe James Dean. Thoshte se Belmondo ishte: Një manifestim i mëvonshëm i refuzimit rinor … Ai e pranon korrupsionin me një buzëqeshje cinike, madje as qe mundohet të luftojë. Ai është tërësisht për veten e tij, për të marrë gjithçka që mundet, kur eshte e mundeshme. Lloji Belmondo është i aftë për gjithçka…. Ai përfaqëson diçka të ashpër, por të prekshme, lakonike, por intensive, veçanërisht që mungon në neurozat ose pasiguritë penguese të homus Americanus. Ai është njeriu i momentit, plotësisht i aftë të kujdeset për veten – dhe i gatshëm të marrë edhe vajzën e momentit. Shijet e Belmondos rendin nga komikja e Tintin, revista sportive dhe romane detektivë. Ai kishte preference bërjen e filmave aventurierë si Rio sesa filmat intelektualë të Alain Resnais ose Alain Robbe-Grillet. Por per regjisorin François Truffaut do të ishte i gatshëm të provonte.
Tarifa e tij thuhej të ishte midis $ 150,000-$ 200,000 per film. Belmondo tha se ishte i hapur për të bërë filma të Hollivudit, por ai donte të luante një amerikan sesa një francez dhe ishte i interesuar në rolet e tipit Cary Grant në vend të atyre të James Dean/Bogart. Belmondo bëri “Greed in the Sun” (1964) me Lino Ventura për regjisorin Henri Verneuil, i cili tha se Belmondo ishte “një nga pak aktorët e rinj në Francë që është i ri dhe burrë”.
“Backfire” (1964) e ribashkoi atë me Jean Seberg. Pas një dukje në “Male Hunt (1964) ai luajti rolin kryesor në “Weekend at Dunkirk” (1965), një tjetër hit i madh në Francë.
Belmondo dominoi arkën franceze për vitin 1964 – “The man from Rio” ishte filmi i katërt më i popullarizuar në vend, “Greed in the Sun” ishte i shtati, “Weekend at Dunkirk” i nënti dhe “Backfire 19”. “Crime on a Summer Morning” (1965) ishin më pak te suksesshëm, megjithëse ende performoi mirë në fuqinë e emrit të Belmondos.
“Up his ears” (1965) ishte një përpjekje për të përsëritur popullaritetin e “That Man Rio”, nga i njëjti regjisor, por bëri më pak buje.
Belmondo kishte oferta të Hollivudit, por i refuzoi te gjitha. “Ai nuk do të bëjë filma jashtë Francës,” tha regjisori Mark Robson, i cili e donte atë për “Komandën e Humbur” (1966). “Ai ka skenarë të grumbulluar dhe nuk e sheh pse duhet të rrezikojë suksesin e tij të madh duke folur anglisht në vend të frëngjishtes.”
Belmondo u ribashkua me Godard për filmin “Pierrot le Fou” (1965) pastaj bëri një komedi, “Tender Scoundrel” (1966).
Ai kishte role të vogla në dy filma kryesisht anglishtfolës, “A po digjet Parisi”? (1966) dhe “Casino Royale” (1967). Pasi bëri “The Thief of Paris” (1967) për Louis Malle, Belmondo mori një vit e gjysmë pushim. “Një ditë më dukej se jeta po më kalonte,” tha ai. “Nuk doja të punoja. Ndaj ndalova. Pastaj një ditë ndjeva se fillova përsëri. Kështu fillova.”
Belmondo kaloi tre muaj nga ajo kohë pushimi në Hollywood, por nuk pranoi asnjë ofertë. Ai nuk donte të mësonte anglisht dhe të shfaqej në filma në gjuhën angleze: Çdo francez ëndërron të bëjë një perëndimor, natyrisht, por Amerika ka shumë aktorë të mirë. Unë nuk jam modeste në mënyrë të rreme, por pse ata do të kenë nevojë për mua? Unë preferoj një film kombëtar sesa një film ndërkombëtar. Diçka është e humbur. Shikoni se çfarë ndodhi me Italinë kur ata u bënë ndërkombëtarë.
Belmondo iu kthye xhirimit me filmin kriminal, “Ho”! (1968), atëherë pati një goditje masive me një komedi që e bashkë-luajti me David Niven, “The Brain” (1969), filmi më i popullarizuar në arka franceze atë vit.
Më prestigjioz ishte “Mississippi Mermaid” (1969) për regjisorin François Truffaut me Catherine Deneuve. “Dashuria është një gjë qesharake” (1969) ishte një dramë romantike.
Ai pati një goditje të madhe në një film gangster me Alain Delon, “Borsalino” (1970). Ky i fundit prodhoi filmin dhe Belmondo përfundoi duke paditur Delon për faturim.
“The Married Couple of the Year Two (1971) ishte gjithashtu popullor; edhe më shumë ishte “The Burglars” (1971).
Frymëzuar nga suksesi që Alain Delon kishte prodhuar filmat e tij, Belmondo krijoi gjithashtu kompaninë e tij të prodhimit, “Cerito Films” (e quajtur pas gjyshes së tij, Rosina Cerrito). Filmi i parë Cerito ishte komedia e zezë “Dr. Popaul “(1972), me Mia Farrow, suksesi më i madh deri më tani për regjisorin Claude Chabrol.
“La scoumoune” (1972) ishte një version i ri i “A Man Named Rocca” (1961). “Trashëgimtari” (1973) ishte një film aksion siç ishte “Le Magnifique” (1974). Ai prodhoi si dhe luajti në filma si tek “Stavisky” (1974). Pastaj bëri një seri filmash thjesht komercialë: “Incorrigible” (1974),
“Fear Over the City” (1975 një nga hitet më të mëdha të Belmondos të dekadës ( si dhe hera e parë që luajti një polic në ekran), “Hunter Will Get You” (1976) dhe “Trupi i armikut tim” (1977). Filma te tjere te realizuar ne v. `70-te ; “Animal” (1977) ; “Cop or Hood” (1979).
Karriera e suksesshme e Belmondos vazhdoi edhe ne v. 80-te: ku luajti në një komedi tjetër, “Le Guignolo”. Ndersa ishte agjent i shërbimit sekret në filmin “The Professional” (1981) dhe pilot në “Ace of Aces” (1982). “Ajo që nuk u pëlqen intelektualëve është suksesi”, tha Belmondo. “Suksesi në Francë shikohet gjithmonë poshtë, jo nga publiku, por nga intelektualët. Nëse jam nudo në një film, kjo është mirë për intelektualët. Por nëse hidhem nga një helikopter, ata mendojnë se është e tmerrshme.”
Belmondo iu përmbajt filmave komercialë: “Le Marginal” (1983), “Les Morfalous” (1984), “Hold-Up” (1985), “Le Solitaire” (1988), duke luajtur një polic tjetër.
Në 1987, ai u kthye në teatër pas një mungese 26-vjeçare në një prodhim të Kean, përshtatur nga Jean-Paul Sartre te romanit te Alexandre Dumas.
“Unë bëra teatër për 10 vjet para se të hyja në kinema dhe çdo vit planifikoja të kthehesha”, kujtoi ai. “Keshtu u ktheva para se të bëhesha plak.”
Për Claude Lelouch, Belmondo luajti dhe bashkëprodhoi “Itinerary of a Spoiled Child” (1988).[75] Për interpretimin e tij në film, i titulluar edhe si “Itineraire d’un Enfant Gate”, ai fitoi “César”.
Belmondo do pohoi se kishte “disa arsye” pse ai bëri më pak filma në vitet 1980. “Unë tani jam një prodhues kështu që duhet kohë për të organizuar gjërat”, tha ai. “Por është gjithashtu e vështirë të gjesh skenarë të mirë në Francë. Ne kemi probleme serioze me shkrimin këtu. Dhe unë do të preferoja të bëja teatër për një kohë të gjatë sesa të merrja një film mediokër.”
Ne vitet 90-te dhe më vonë ai vazhdoi karrieren e tij. Në vitin 1990, luajti rolin e protagonistit në Cyrano de Bergerac në skenën Parisit, një tjetër prodhim shumë i suksesshëm. Me pas kishte një rol të vogël në “Njëqind e një netë” (1995), pastaj nje tjeter kryesor në versionin e Lelouch të Les Misérables (1995). Gjithashtu u shfaq në komedinë “Désiré” (1996), “Une random sur deux” (1998), dhe në komedinë e trillimeve shkencore Peut-être (1999).
Në vitin 2009, Belmondo luajti në “Un homme et son chien”, roli i tij i fundit filmik. Përkundër vështirësisë së tij në ecje dhe të folur, ai luajti një personazh që kishte të njëjtën paaftësi. Pas këtij filmi ai u detyrua të dalë në pension në 2011 pasi më parë kishte pësuar një goditje në tru në 2001.
CMIME DHE TITUJ
Belmondo u bë Chevalier (Kalorës) i Ordre National du Mérite, u promovua Oficer (Oficer) në 1986 dhe po ashtu u promovua Komandant në 1994. Ai u bë gjithashtu Chevalier (Kalorës) i Ordre National de la Légion d’Honneur, u gradua Oficer në 1991 dhe u promovua Komandant në 2007.
Gjatë karrierës së tij, ai u nominua për dy çmime BAFTA. Belmondo mori disa çmime nderi – Palma e Artë në Festivalin e Filmit në Kanë 2011, Luani i Artë në Festivalin e Filmit në Venecia 2016 dhe Cesar në 2017.
Në vitin 2009, Shoqata e Kritikëve të Filmit në Los Angeles i dha atij një çmim për arritje në karrierë.
Jeta personale
Më 4 dhjetor 1952, Belmondo u martua me Élodie Constantin, me të cilin pati tre fëmijë: Patricia (1953–1993), e cila ra viktime në një zjarr, Firence (lindur 1958) dhe Paul (lindur 1963). Belmondo dhe Constantin u ndanë në vitin 1965. Ajo paraqiti kërkesën për divorc në shtator 1966 dhe u finalizua më 5 janar 1968.
Belmondo kishte marrëdhënie me Ursula Andress nga 1965 në 1972, Laura Antonelli nga 1972 në 1980, Aktorja dhe këngëtarja braziliane Maria Carlos Sotto Mayor nga 1980 në 1987, dhe Barbara Gandolfi nga 2008 në 2012. Në 1989, Belmondo ishte në mesin e të 50-ve kur u takua me balerinën 24-vjeçare Natty Tardivel. Çifti jetoi së bashku për më shumë se një dekadë para se të martoheshin në 2002. Më 13 gusht 2003, Tardivel lindi fëmijën e katërt të atëhershëm të 70-vjeçarit Belmondo, Stella Eva Angelina.
Belmondo dhe Tardivel u divorcuan në vitin 2008.
Belmondo ishte një mbështetës i klubit të futbollit Paris Saint-Germain. Nderron jete më 6 shtator 2021 në shtëpinë e tij në Paris, në moshën 88 -vjeçare.
Ai kishte qenë në gjendje të dobët shëndetësore që kur pësoi një goditje në tru dy dekada më parë. Presidenti Emmanuel Macron e quajti Belmondo një “hero kombëtar”.
_________________________
Kinematografia Shqiptare 2013-2021
P. Bj: 7 shtator 2021
Please contact us anytime if you have any issues on the pictures attached on this article. Thank You!
Follow us : Blog: https://albaniancinematography.blogspot.com/ Vimeo: Kinematografia Shqiptare (vimeo.com) Facebook: https://www.facebook.com/ksh.faqjazyrtare Dailymotion: https://www.dailymotion.com/kinematografiashqiptareartisporti YouTube: https://www.youtube.com/channel/UCDRYQ5xCyGkfELm3mX8Rhtw
